Z okazji 30-lecia działalności V4 w Krakowie odbył się szczyt premierów państw Grupy Wyszehradzkiej z udziałem przewodniczącego Rady Europejskiej Charlesa Michela.

Podczas szczytu podsumowano trzy dekady współpracy wyszehradzkiej, określono zadania na przyszłość oraz podpisano wspólne deklaracje – rocznicową oraz cyfrową. Rozmowy przywódców poświęcone były także m.in. zwalczaniu COVID-19 oraz unijnej polityce klimatycznej i migracyjnej.

Deklaracja Premierów Republiki Czeskiej, Węgier, Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Słowackiej z okazji 30. rocznicy Grupy Wyszehradzkiej

Kraków, 17 lutego 2021 r.

My, Premierzy państw Grupy Wyszehradzkiej (V4) – Republiki Czeskiej, Węgier, Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Słowackiej, spotkawszy się z okazji 30. rocznicy podpisania Deklaracji Wyszehradzkiej z udziałem Przewodniczącego Rady Europejskiej,

Przywołując Deklarację o współpracy Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej, Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Węgierskiej w dążeniu do integracji europejskiej z 15 lutego 1991 r.,

Uznając z satysfakcją, że w czasie ostatnich 30 lat współpraca wyszehradzka rozwijała się pomyślnie w oparciu o stale rozwijającą się przyjaźń i dobrosąsiedzkie relacje pomiędzy naszymi narodami, nasze wspólne wartości i interesy, poszanowanie praw człowieka, podstawowych wolności i praworządności, jak również zgodnie ze strategicznymi zasadami, które przyświecały powołaniu Grupy Wyszehradzkiej w 1991 r., tj.: przezwyciężenie spuścizny totalitaryzmu i komunizmu, poprawa wzajemnego zrozumienia, współpraca i stosunki międzyludzkie wśród państw V4, jak również zapewnienie przystąpienia przez nasze kraje do Unii Europejskiej i NATO,

Odnotowując, że Grupa Wyszehradzka jest uznawana w Europie i na świecie jako wiarygodny partner oraz symbol udanej transformacji politycznej i gospodarczej, ważny filar historycznego projektu zjednoczenia Europy, jak również przykład skutecznej współpracy regionalnej w ramach Unii Europejskiej, mającej swój wkład w jej dalszy rozwój, w tym we współkształtowanie jej poszczególnych polityk, i wzmacniającej konkurencyjność gospodarczą kontynentu,

Potwierdzając rosnącą rolę Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego, ustanowionego w 2000 r. jako emblematyczna instytucja współpracy wyszehradzkiej promująca relacje międzyludzkie, która umożliwiła przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego realizację ponad 6 tysięcy wspólnych projektów w Europie Środkowej, regionie Partnerstwa Wschodniego oraz Bałkanów Zachodnich, a także wzmocnienie mobilności i współpracy pomiędzy studentami, naukowcami, innowatorami, artystami, a także władzami lokalnymi,

Przywołując ponadto utworzenie w 2015 r. Wyszehradzkiego Instytutu Patentowego w celu wzmocnienia współpracy regionalnej w obszarze własności intelektualnej i innowacji,

Z zadowoleniem przyjmując znaczącą wartość dodaną, jaką Grupa Wyszehradzka nieustanie wnosi nie tylko we wzmacnianie wzajemnego zrozumienia i współpracy pomiędzy naszymi państwami i społeczeństwami, ale także jako platforma skutecznie promująca nasze wspólne interesy jako aktywnych i wiarygodnych członków Unii Europejskiej i Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego,

Deklarując naszą gotowość do dalszych wspólnych wysiłków na rzecz powodzenia projektu europejskiego w oparciu o nasz wspólny cel jakim jest bezpieczna, dostatnia i stabilna Unia Europejska, składająca się z silnych i odpornych Państw Członkowskich wspieranych przez skuteczne instytucje europejskie, które działają w oparciu o zasady równości, wzajemnego szacunku, pomocniczości i proporcjonalności,

Podkreślając silne wsparcie państw V4 dla integracji państw Bałkanów Zachodnich z Unią Europejską, jak również aktywny wkład w powołanie i rozwój Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej jako ważnego filaru Europejskiej Polityki Sąsiedztwa,

Podkreślając zobowiązanie państw V4 do osiągnięcia neutralności klimatycznej przez UE do 2050 r. poprzez wykorzystanie wszystkich dostępnych technologii nisko- i zeroemisyjnych,

Podkreślając kluczową rolę NATO w zapewnieniu bezpieczeństwa obszaru euroatlantyckiego oraz wkład we wzmacnianie jego zdolności odstraszających, zbiorowej obrony oraz reagowania na zagrożenia z wszelkich kierunków, jak również potrzebę dalszego wzmacniania partnerstwa transatlantyckiego oraz nasze wsparcie dla ciągłej adaptacji zdolności odstraszania i obrony NATO, jak również zwiększania mobilności wojskowej w naszym regionie,

Uznając wartość i znaczenie współpracy regionalnej oraz solidarności europejskiej, szczególnie w czasie kryzysów, co pokazała pomoc humanitarna wspólnie udzielona państwom trzecim oraz powołanie Centrum Wymiany Informacji V4 ds. COVID-19 w czasie pandemii COVID-19, jak również wspólne stanowisko V4 w sprawie wzmocnienia zewnętrznych granic UE oraz projekty pomocowe i rozwojowe w Afryce w czasie kryzysu migracyjnego,

Mając na względzie nasze wspólne wysiłki na rzecz wzmocnienia sieci połączeń w naszej części Europy, w tym w szczególności przebiegających przez region europejskich korytarzy północ-południe w obszarze infrastruktury transportowej i energetycznej, ułatwiających transgraniczne połączenia transportowe i pogłębiających spójność transportową pomiędzy regionami również poprzez wspólne uczestnictwo w Inicjatywie Trójmorza,

Uznając ponadto wkład projektów współpracy regionalnej w integrację europejską,

Przekonani o wartości dodanej inkluzywnej współpracy z innymi europejskimi i pozaeuropejskimi partnerami w ramach formatu V4+,

Potwierdzamy nasz zamiar, by wspierać dalsze wzmacnianie naszej wzajemnej współpracy międzyrządowej i międzyludzkiej dla dobra naszych obywateli i krajów, jak również Unii Europejskiej i NATO, oraz zapewnić skuteczną komunikację o naszych wspólnych działaniach, w tym poprzez obecność w Internecie;

Zgadzamy się kontynuować ścisłą współpracę wyszehradzką w walce z pandemią COVID-19 oraz podejmować działania ułatwiające wyjście z kryzysu wywołanego pandemią;

Postanawiamy kontynuować ścisłą współpracę w obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, w tym poprzez koordynację i wypracowywanie wspólnych stanowisk w ramach UE, aby razem stawić czoła wyzwaniom, przed jakimi stoją nasze społeczeństwa, oraz przyczynić się do określania wspólnych europejskich celów, w tym w następujących obszarach:

Społeczeństwo, gospodarka i innowacje

- dalsze poszerzanie i pogłębianie jednolitego rynku Unii Europejskiej, usuwanie barier hamujących wzrost,
młodzież, mobilność, edukacja i umiejętności przydatne w przyszłości, cyfryzacja i europejska agenda cyfrowa, badania, rozwój i innowacje, wspieranie spójności społecznej i terytorialnej, w tym współpracy regionalnej i miejskiej, dalszy rozwój współpracy transgranicznej w ramach programów Interreg w celu usunięcia istniejących barier na przejściach granicznych i nadania silnego impulsu do stymulowania spójności terytorialnej V4,

Środowisko, energia i transport

rozwój infrastruktury energetycznej i transportowej w Europie Środkowej, w tym wspólne projekty zlokalizowane zwłaszcza na osi Północ-Południe, transgraniczne połączenia komunikacyjne, poprawa wewnątrzregionalnej spójności transportowej,
promowanie dywersyfikacji źródeł energii i bezpieczeństwa dostaw oraz czystej i neutralnej pod względem technologicznym transformacji gospodarki zgodnie z celem neutralności klimatycznej UE do 2050 r., aby przyczynić się do realizacji celów Porozumienia paryskiego oraz polityki klimatycznej, która jest inkluzywna, akceptowalna społecznie i zapewnia państwom członkowskim UE rolę w wyborze koszyka energetycznego, w tym wykorzystywanie energii jądrowej,

Środowisko, w tym gospodarka wodna, zrównoważone leśnictwo, czyste powietrze i bioróżnorodność,

Bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne

przywrócenie właściwego funkcjonowania strefy Schengen, powstrzymywanie przepływów migracyjnych, właściwa ochrona granic i współpraca w kwestiach azylu, oparta na konsensusie reforma Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego, współpraca w zakresie wspólnego bezpieczeństwa i obrony oraz rozwój zdolności obronnych V4 w ramach NATO i UE, pogłębianie współpracy w ramach regionalnych formatów bezpieczeństwa, współpraca w zakresie identyfikacji i ochrony infrastruktury krytycznej V4, budowanie odporności i zarządzanie ryzykiem w ramach NATO, UE i ONZ,

Międzynarodowa współpraca i solidarność

- wzmacnianie i dalsze pogłębianie stosunków transatlantyckich,

- utrzymanie porządku międzynarodowego opartego na prawie oraz zasadach multilateralizmu, również poprzez wspieranie przewodnictwa Polski w OBWE w 2022 r.,

- wspólne działania na rzecz promocji i umacniania przestrzegania prawa międzynarodowego, w tym praw człowieka i praw osób należących do mniejszości narodowych, również poprzez wspieranie węgierskiego przewodnictwa w Komitecie Ministrów Rady Europy w 2021 r., wspieranie opartego na kryteriach merytorycznych procesu rozszerzania UE i NATO,

- dalszy rozwój Partnerstwa Wschodniego oraz wspieranie europejskich aspiracji i wyborów partnerów, a także pogłębianie współpracy z krajami PW,

-współpraca z krajami Bałkanów Zachodnich i wspieranie współpracy regionalnej, jak również ich europejskich aspiracji oraz integracji euroatlantyckiej zgodnie z Deklaracją V4 w sprawie Bałkanów Zachodnich przyjętą podczas szczytu V4+Bałkany Zachodnie w Pradze we wrześniu 2019 r.,

- aktywna współpraca V4 w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa,
ścisła współpraca V4 w ramach inicjatyw z zakresu Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony,
wspólne projekty humanitarne i rozwojowe V4;
Uznajemy znaczenie współpracy V4 w kontekście Konferencji w sprawie przyszłości Europy;
Deklarujemy zamiar korzystania z doświadczeń Centrum Wymiany Informacji V4 ds. COVID-19 w celu dalszej wymiany informacji i dobrych praktyk w obszarze ochrony ludności, zarządzania kryzysami, klęskami żywiołowymi i ryzykiem, w tym w zakresie pandemii COVID-19, oraz koordynowania zdolności reagowania kryzysowego państw V4;

Potwierdzamy gotowość kontynuowania inkluzywnej i zorientowanej na wyniki współpracy w obszarach wspólnego zainteresowania z innymi europejskimi i pozaeuropejskimi partnerami w ramach formatu V4+;
Deklarujemy gotowość zwiększenia od 2022 roku rocznego budżetu Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego do poziomu 10 milionów euro, aby umożliwić dalszy rozwój jego działań operacyjnych w obszarze mobilności młodzieży („Pokolenie V4”) oraz aby zwiększyć jego widoczność w celu promowania V4 wśród przyszłych pokoleń.