Η ιστορία της Τσεχίας σε περίληψη

7 ^ος αι. - Ίδρυση του Τσεχικού κράτους ως αποτέλεσμα ενοποίησης μερικών σλαβικών φυλών

830 - 907 - Μεγάλη Μοραβία

Από τον 9 ^ο αι. έως το 1306 - Διακυβέρνηση των Πρεμυσλιδών. Το 1212 ο Πρέμυσλ Οτακαρ Α' παρέλαβε το Χρυσόβουλλο της Σικελίας, με το οποίο οι χώρες της Τσεχίας είχαν θεωρηθεί βασίλειο και οι ηγεμόνες του μπορούσαν να χρησιμοποιούν τον κληρονομικό τίτλο του βασιλιά. Το Τσέχικο Βασίλειο γίνεται μέρος της Ιεράς Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

1310 - 1437 - Διακυβέρνηση της Δυναστείας των Λουξεμβούργων

1346 - 1378 - Διακυβέρνηση του Καρόλου Δ', Ρωμαϊκού αυτοκράτορα και Τσέχου βασιλιά

1348 - Ιδρύεται το πρώτο πανεπιστήμιο της Κεντρικής Ευρώπης - το Πανεπιστήμιο του Καρόλου

1419 - 1436 - Επανάσταση των Χουσιτών

1471 - 1526 - Διακυβέρνηση της Δυναστείας των Γιαγκελόνων

1526 - 1918 - Διακυβέρνηση της Δυναστείας των Αψβούργων

Οκτώβριος 1918 - Ίδρυση της ανεξάρτητης Τσεχοσλοβακίας (28-10-1918) με πρώτο Πρόεδρό της, τον Τόμας Γκ. Μασάρυκ

Σεπτέμβρης 1938 - Υπογραφή της Συμφωνίας του Μονάχου (29-9-1938) που κατέληξε στην κατοχή της Τσεχίας από τα ναζιστικά στρατεύματα (15-3-1939)

Μάϊος 1945 - Ανασυγκρότηση της Τσεχοσλοβακίας

Φεβρουάριος 1948 - Το Κομμουνιστικό Κόμμα καταλαμβάνει την εξουσία. Το ολοκληρωτικό καθεστώς, υποταγμένο στην πρώην Σοβιετική Ενωση, επικράτησε έως το Νοέμβριο του 1989.

Νοέμβριος 1989 - Πολιτικό πραξικόπημα, η λεγόμενη «Βελούδινη Επανάσταση» (17-11-1989), φέρνει το τέλος της κομμουνιστικής κυριαρχίας, Πρόεδρος της Δημοκρατίας γίνεται ο Βάτσλαβ Χάβελ.

Ιανουάριος 1993 - Διαίρεση της Τσεχοσλοβακίας (1-1-1993) και ίδρυση της Τσεχικής Δημοκρατίας, Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκλέγεται ο Βάτσλαβ Χάβελ

Μάρτιος 1998 - Έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Τσεχία και άλλες 9 χώρες

Μάρτιος 1999 - Τσεχική Δημοκρατία γίνεται μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (NATO )

Δεκέμβριος 2002 - Ολοκλήρωση προενταξιακών διαπραγματεύσεων στη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης

Απρίλιος 2003 - Υπογραφή Συνθήκης Προσχώρησης της Τσεχικής Δημοκρατίας στην ΕΕ στην Αθήνα

Μάϊος 2004 - Τσεχική Δημοκρατία γίνεται ισότιμο μέλος της ΕΕ

Η Τσεχική Δημοκρατία στην καρδιά της Ευρώπης

Η Τσεχική Δημοκρατία, ως διάδοχο κράτος της Τσεχοσλοβακίας, ιδρύθηκε το 1993. Όμως οι ρίζες της ιστορίας της βρίσκονται στις αρχές του μεσαίωνα. Καταλαμβάνει εδάφη των ιστορικών ηγεμονιών της Βοημίας, της Μοραβίας και ενός μέρους της Σιλεσίας.

Η Τσεχική Δημοκρατία βρίσκεται σε περιοχή που είχε κατοικηθεί ήδη από την παλαιολιθική εποχή. Από τα παλιά έθνη έχουν μείνει στη μνήμη μας ιδιαίτερα οι Κέλτες και η φυλή τους οι Βοϊοί, οι οποίοι έδωσαν στη χώρα το όνομα « Boiohaemum », δηλ. « Bohmen » ή « Bohemia » (Βοημία). Από τον 6 ^ο αι. άρχισαν να έρχονται στην περιοχή οι σλάβικες φυλές που δημιούργησαν εδώ και την πρώτη κρατική οντότητα, την Ηγεμονία της Μεγάλης Μοραβίας. Ο ηγεμόνας της, ο Ραστισλάβος, κάλεσε το 863μ.Χ. τη χριστιανική βυζαντινή αποστολή των αδελφών Κύριλλου και Μεθόδιου από τη Θεσσαλονίκη με σκοπό την εξάπλωση του χριστιανισμού, της σλαβικής γραφής και μόρφωσης. Μετά από τη διάλυση της Μεγάλης Μοραβίας επικράτησαν στην εξουσία οι Τσέχοι, οι οποίοι με την κυριαρχία των ηγεμόνων και βασιλιάδων της δυναστείας των Πρεμυσλιδών οδήγησαν το Τσέχικο κράτος σε μια αδιάκοπη πορεία εξέλιξης, που διαρκεί έως σήμερα.

Χρυσή εποχή στην τσεχική ιστορία αποτελεί η διακυβέρνηση της δυναστείας των Λουξεμβούργων, που διαδέχθηκε τη δυναστεία των Πρεμυσλιδών, έπειτα από το γάμο με την κόρη του Τσέχου βασιλιά Βάτσλαβ Β΄. Κυρίως κατά τη βασιλεία του πιο διάσημου μονάρχη, Καρόλου Δ΄(1346-1378), Τσέχου βασιλιά και Ρωμαϊκού αυτοκράτορα, οι χώρες της Τσεχίας έγιναν ένα σύγχρονο και ελκυστικό εμπορικό, πολιτιστικό και πολιτικό κέντρο της Ευρώπης. Η Πράγα, ως πρωτεύουσα, χαίρει μεγάλης χωροταξικής ανάπτυξης, επταπλασιάζεται σε έκταση και με τους 40 χιλιάδες κατοίκους της κατατάσσεται στις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης. Στην Πράγα ιδρύεται το πρώτο Πανεπιστήμιο της Κεντρικής Ευρώπης (το 1348), αρχίζει η ανέγερση του Ναού του Αγ.Βίτου που αποτελεί κόσμημα γοτθικού ρυθμού παγκοσμίως, καθώς και της πιο παλιάς γέφυρας της Πράγας - της Γέφυρας του Καρόλου.

Ορόσημο στην πνευματική ακμή της τσέχικης ιστορίας θεωρείται το έργο και η διδασκαλία του μεταρρυθμιστή Ιωάννη Χους (1372-1415), από τον οποίο ξεκίνησε η επανάσταση των Χουσιτών που έφερε μεγάλη αναταραχή στην Κεντρική Ευρώπη και άνοιξε το δρόμο για την ευρωπαϊκή θρησκευτική μεταρρύθμιση.

Ένας από τους πιο σημαντικούς Ευρωπαίους πολιτικούς της εποχής του υπήρξε ο Τσέχος βασιλιάς Γίρζι από το Ποντεμπράντι (1458-1471), ο οποίος κατέβαλλε προσπάθειες για την αποφυγή των πολεμικών συγκρούσεων με διπλωματικά μέσα. Προσπάθησε να κερδίσει την υποστήριξη των Ευρωπαίων ηγετών στην εφαρμογή του σχεδίου δημιουργίας μιας ειρηνικής ένωσης, ένα πρωτοποριακό σχέδιο για την εποχή του. Ο σκοπός της Ενωσης ήταν η προστασία της χριστιανικής Ευρώπης από την αυξανόμενη τουρκική απειλή.

Η επέκταση των Οθωμανών Τούρκων σημάδεψε την ιστορία του τσέχικου βασιλείου κατά τη διάρκεια των επιθέσεών τους ενάντια στους Ούγγρους, στις οποίες σκοτώθηκε ο βασιλιάς των Ούγγρων και των Τσέχων ο Λουδοβίκος των Γιαγκελόνων. Στον τσέχικο θρόνο τον αντικατέστησε το 1526 η δυναστεία των Αψβούργων και το τσέχικο βασίλειο έγινε μέρος της Αυτοκρατορίας τους. Κατά τη διακυβέρνηση του Ροδόλφου Β', Τσέχου βασιλιά και Ρωμανο-Γερμανού αυτοκράτορα και λάτρη των τεχνών και των επιστημών, η Πράγα έγινε ξανά ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της ευρωπαϊκής μόρφωσης. Στα τέλη του 16 ^ου αι. στην Πράγα εργάζονται οι Τύχο ντε Μπράχε, Γιοχάννες Κέπλερ και Τζιορντάνο Μπρούνο. Οι χώρες της Τσεχίας αποτελούσαν για την Ευρώπη την ελπίδα για την υλοποίηση των ιδεών θρησκευτικής και πολιτικής συνοχής. Οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες όμως καταπιέστηκαν, στις αρχές του τριακονταετούς πολέμου, το 1620. Το τσέχικο κράτος κατακτήθηκε, έχασε το δικαίωμα της εκλογής του κυβερνήτη του και οι χώρες του τσέχικου στέμματος προσαρτήθηκαν στην Αυτοκρατορία των Αψβούργων. Οι Τσέχοι ευγενείς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα και η περιουσία τους κατασχέθηκε. Για δύο αιώνες το βασίλειο της Τσεχίας εξαφανίζεται από τον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης ως ανεξάρτητη οντότητα. Οι μεταρρυθμίσεις στα τέλη του 18 ^ου αι. οδηγούν σε πολιτική και οικονομική φιλελευθεροποίηση. Στην Τσεχία επανέρχεται η πρόοδος των επιστημών και του πολιτισμού. Στο Πανεπιστήμιο της Πράγας διδάσκει ο Αλβέρτος Αϊνστάιν, ο Κριστιάν Ντόπλερ κ.ά. Η ιδιαίτερα δυναμική πολιτιστική, οικονομική και εν συνεχεία πολιτική ανάπτυξη του τσέχικου έθνους σημειώθηκε στο δεύτερο μισό του 19 ^ου αι. Οφειλόταν στο σφοδρό κύμα της εθνικής αναγέννησης της χώρας και στη χειραφέτηση του τσέχικου στοιχείου, που υποστηρίχθηκαν και από τη βιομηχανική επανάσταση και τις προσπάθειες της πολιτικής εκπροσώπησης του τσέχικου λαού υπό την ηγεσία του μελλοντικού πρώτου Προέδρου της Τσεχοσλοβακίας, του Τόμας Γκάρικ Μασάρυκ.

Λόγω της εκβιομηχάνισης των χωρών της Τσεχίας έγιναν το πιο ανεπτυγμένο μέρος της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων και στα τέλη του 19 ^ου αι. συγκεντρώθηκε εδώ σχεδόν το 80% της βιομηχανικής παραγωγής όλης της αυτοκρατορίας. Οι εξαγωγές μπύρας και ζάχαρης ενίσχυσαν την οικονομική διασύνδεση των τσέχικων χωρών και ξεπέρασαν τα σύνορα της Ευρώπης.

Στον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα των βαλκανικών λαών έλαβαν μέρος και αρκετοί Τσέχοι πολίτες, είτε μέσω του πολιτισμού είτε ως γιατροί στους Βαλκανικούς πολέμους. Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος σημαίνει το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καθώς και της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων.

Το 1918 στα εδάφη της Βοημίας, της Μοραβίας, εν μέρει της Σιλεσίας και της Σλοβακίας ιδρύεται η ανεξάρτητη δημοκρατική Τσεχοσλοβακία με πρωτεύουσα την Πράγα, η οποία αποτέλεσε το κέντρο του τσέχικου κράτους και του τσέχικου πολιτισμού για 11 αιώνες. Αρχίζει η νέα εποχή ανοικοδόμησης ενός σύγχρονου δημοκρατικού κράτους που διαρκεί έως σήμερα. Μετά την ίδρυση της Τσεχοσλοβακίας η χώρα κατατάσσεται στα πιο ανεπτυγμένα κράτη του κόσμου. Η διάσκεψη του Μονάχου και η εν συνεχεία κατοχή το 1939 τερμάτισαν την ανάπτυξη του ανεξάρτητου τσέχικου κράτους. Μετά το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου η χώρα περιήλθε στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ενωσης και το κομμουνιστικό πραξικόπημα το 1948 ανέκοψε την περαιτέρω δημοκρατική εξέλιξη στη μεσοπολεμική εποχή.

Μετά από σαράντα χρόνια εξουσίας του κομμουνιστικού ολοκληρωτικού καθεστώτος αρχίζει η Τσεχοσλοβακία, το 1989, να αποκαθιστά τις δημοκρατικές της ρίζες. Ως συνέπεια της ιστορικής εμπειρίας, ο πρώτος στόχος της εκ νέου αναπτυσσόμενης δημοκρατίας -εκτός από την επιβολή της εσωτερικής τάξης της χώρας και την υλοποίηση των απαιτητικών πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων- ήταν η καθιέρωση της χώρας στους ευρωπαϊκούς και όχι μόνο οργανισμούς.

Μετά από την ειρηνική διαίρεση της χώρας το 1993 συνεχίζει η Τσεχική Δημοκρατία τη δημοκρατική της πορεία και τις παραδόσεις της κρατικής της οντότητας που ανεπτυσσόταν για έντεκα αιώνες.

Το Φεβρουάριο του 1993 εκλέγεται Πρόεδρος της Τσεχικής Δημοκρατίας ο Βάτσλαβ Χάβελ, ο οποίος παρέμεινε στο αξίωμά του για μια σειρά εκλογικών περιόδων. Το Φεβρουάριο του 2003 εξελέγη δεύτερος Πρόεδρος της Τσέχικης Δημοκρατίας ο Βάτσλαβ Κλάους. Η Τσεχική Δημοκρατία αποδέχτηκε τις διεθνείς αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενσωμάτωσε όλες τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις και έγινε μέλος μιας σειράς διεθνών οργανώσεων και θεσμών. Η σύγχρονη πολιτική κατεύθυνσή της επισφραγίστηκε με την ένταξή της στην Βορειοατλαντική Συμμαχία (ΝΑΤΟ) το 1999. Το 1996 η Τσεχική Δημοκρατία υπέβαλε επίσημα την αίτησή της για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τον Απρίλιο 2003 υπέγραψε στην Αθήνα μαζί με άλλες εννέα υποψήφιες χώρες τη Συνθήκη της Προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ενωση και από τον Μάιο 2004 γίνεται μέλος της. Έτσι υλοποίησε στο μέγιστο βαθμό το στόχο που έθεσε στις αρχές της δεκαετίας του '90. Η ένταξη θα επισφραγίσει την ιστορική ύπαρξη της Τσεχίας και τις ευθύνες της να συμμερίζεται τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες καθώς και τη συνεισφορά της στην ευρωπαϊκή προοπτική.

Η Ευρώπη θα ξανακερδίσει την καρδιά της καθώς το μέλλον της έγκειται στην ακεραιότητά της δίχως γεωγραφικούς ή ιδεολογικούς φραγμούς.